51 846
Spis treści
Jak oszuści wykorzystują telefon do wyłudzenia danych i pieniędzy?
Oszustwa telefoniczne stają się coraz powszechniejszym zagrożeniem w Polsce – tylko w 2024 roku zgłoszono ponad 355 tysięcy podejrzanych wiadomości SMS, co oznacza wzrost o 60% względem poprzedniego roku. Cyberprzestępcy wykorzystują różnorodne techniki manipulacji i socjotechniki, aby wyłudzić pieniądze lub dane, a ich działania są coraz bardziej wyrafinowane i trudniejsze do rozpoznania.
Najczęstsze typy oszustw telefonicznych to:
- podszywanie się pod bank – oszust prosi o podanie danych do logowania, kodów BLIK, numerów kart;
- fałszywe SMS-y od kuriera – z linkiem do rzekomej dopłaty lub śledzenia przesyłki;
- „na policjanta” lub „na wnuczka” – oszust podaje się za funkcjonariusza lub krewnego w potrzebie;
- fałszywe oferty inwestycyjne – obietnica szybkiego zysku, prośba o wpłatę pieniędzy;
- wyłudzanie danych do logowania – przez SMS lub rozmowę telefoniczną.
Jak rozpoznać, że to oszustwo?
Rozpoznanie oszustwa telefonicznego nie zawsze jest łatwe, jednak istnieje kilka charakterystycznych sygnałów ostrzegawczych, na które warto zwrócić uwagę. Przede wszystkim podejrzliwość powinien wzbudzić telefon z nieznanego numeru, zwłaszcza jeśli rozmówca mówi z wyraźnym pośpiechem, używa nietypowego akcentu lub stara się wywrzeć presję, byś działał szybko.
Typowym elementem oszustwa są prośby o podanie wrażliwych danych osobowych, takich jak numer PESEL, hasła, kody SMS czy dane logowania do konta bankowego. Często oszuści przesyłają również SMS-y z linkami prowadzącymi do podejrzanych stron internetowych, które mogą służyć do wyłudzenia danych lub zainfekowania urządzenia.
Warto także zachować czujność, jeśli rozmówca stosuje groźby, na przykład straszy konsekwencjami prawnymi lub twierdzi, że sprawa trafi do sądu, jeśli nie spełnisz jego żądań. Oszustwa często cechuje również wyjątkowo atrakcyjna oferta, która wydaje się zbyt korzystna, by była prawdziwa – w takich sytuacjach zachowaj szczególną ostrożność.
Co zrobić, gdy dzwonią oszuści?
- Nie podawaj żadnych danych osobowych, haseł, kodów!
- Nie klikaj w linki z podejrzanych SMS-ów.
- Zakończ rozmowę, jeśli masz wątpliwości.
- Zapisz numer telefonu, z którego dzwoniono lub przyszedł SMS.
Sprawdź również: Oszustwa internetowe – najpopularniejsze sposoby wyłudzenia danych i pieniędzy
Jak sprawdzić, czy numer telefonu jest oszustwem?
Aby sprawdzić, czy dany numer telefonu może być związany z oszustwem, warto zacząć od wpisania go w wyszukiwarkę Google, ponieważ bardzo często inni użytkownicy dzielą się swoimi doświadczeniami i ostrzeżeniami na różnych forach internetowych. Pomocne mogą być także specjalistyczne serwisy, takie jak NieznanyNumer.pl, gdzie można znaleźć opinie i zgłoszenia dotyczące podejrzanych połączeń. Dodatkowo należy zwrócić uwagę, czy numer jest zastrzeżony lub zaczyna się od nietypowego prefiksu, co również może świadczyć o próbie oszustwa.
Zgłoś numer telefonu oszusta – praktyczne kroki
Jeżeli stałeś się potencjalną ofiarą ataku lub już doszło do zawłaszczenia danych (np. do bankowości internetowej czy karty płatniczej) lub środków finansowych, niezwłocznie zgłoś sprawę odpowiednim instytucjom. Na terenie Unii Europejskiej cyberprzestępcom grozi kara pozbawienia wolności i dotkliwe grzywny. Pamiętaj, że liczy się nie tylko kwota oszustwa, lecz także szybka reakcja.
Gdzie zgłosić numer telefonu oszusta?
1. CERT Polska (NASK)
Co możesz zgłosić? Fałszywe SMS-y, phishing, podejrzane linki, próby wyłudzenia danych.
Jak zgłosić?
- Wejdź na: incydent.cert.pl
- Wypełnij formularz zgłoszeniowy: opisz sytuację, podaj numer telefonu, załącz zrzut ekranu.
- Możesz zgłosić anonimowo.
2. Policja
Co możesz zgłosić? Przestępstwa i próby wyłudzenia pieniędzy, szantaż, groźby.
Jak zgłosić?
- Zadzwoń pod numer 112 lub zgłoś się do najbliższego komisariatu.
- Przygotuj: numer telefonu oszusta, opis sytuacji, ewentualne dowody (SMS-y, nagrania rozmów).
- Zgłoszenie można złożyć osobiście lub przez internet (np. przez ePUAP).
3. Twój operator sieci komórkowej
Co możesz zgłosić? Spam, nękanie, próby wyłudzenia przez SMS lub telefon.
Jak zgłosić?
- Skontaktuj się z Biurem Obsługi Klienta.
- Operator może zablokować numer lub podjąć inne działania.
4. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK)
Co możesz zgłosić? Masowe oszustwa, nieuczciwe praktyki rynkowe.
Jak zgłosić?
- Przez formularz na stronie uokik.gov.pl
- Telefonicznie na infolinię 801 440 220.
Czy można zgłosić oszustwo anonimowo?
Tak, w większości przypadków zgłoszenie do CERT Polska, operatora czy UOKiK może być anonimowe. Policja wymaga podania danych osobowych, ale możesz poprosić o zachowanie poufności.
Ile masz czasu na zgłoszenie oszustwa?
Najlepiej zgłosić próbę oszustwa jak najszybciej po jej wykryciu. Im szybciej zgłosisz, tym większa szansa na zablokowanie numeru i ochronę innych osób.
Dowiedz się, jakie są najpopularniejsze rodzaje oszustw w internecie i czy można odzyskać stracone pieniądze w bezpłatnym e-booku: W internecie rób prezenty bliskim, nie oszustom.
Dlaczego warto zgłaszać próby oszustwa?
Zgłaszanie prób oszustwa jest niezwykle ważne, ponieważ w ten sposób nie tylko chronisz siebie przed utratą pieniędzy lub danych, ale także pomagasz zabezpieczyć innych przed podobnymi zagrożeniami. Dzięki Twojemu zgłoszeniu służby mają większą szansę na szybkie wykrycie i ściganie przestępców, a operatorzy mogą sprawniej blokować fałszywe numery telefonów i ostrzegać użytkowników przed kolejnymi próbami wyłudzeń. Wspólne działanie zwiększa bezpieczeństwo innych.
Więcej informacji na temat bezpieczeństwa w internecie znajdziesz na: tauron.pl/bezpieczenstwo
