Licznik dwukierunkowy – fotowoltaika
Zadaniem zwykłego licznika jednokierunkowego jest zliczanie energii pobranej z sieci energetycznej. Jego pomiary są podstawą do rozliczania się z zakładem energetycznym. Naturalnie tego typu licznik nie znajduje zastosowania w sytuacji, gdy gospodarstwo domowe nie tylko pobiera, ale też wysyła nadmiar energii wyprodukowanej do sieci.
Korzystanie z nich po uruchomieniu instalacji fotowoltaicznej jest nie tylko nielegalne, ale też może narazić prosumenta na wyższe koszty, gdyż liczniki jednokierunkowe zliczają energię jako energię pobraną bez względu na to, jaki jest kierunek jej przepływu oraz jakie jest jej źródło. Dlatego prawidłowe rozliczenie prosumenta, który korzysta z instalacji fotowoltaicznej, umożliwia jedynie licznik dwukierunkowy.
Licznik dwukierunkowy prawidłowo rozlicza zużycie energii elektrycznej zarówno w sytuacji, gdy:
- instalacja fotowoltaiczna wyprodukuje ilość prądu niewystarczającą do zaspokojenia potrzeb gospodarstwa domowego na energię elektryczną i konieczne będzie uzupełnienie deficytów z publicznej sieci energetycznej,
jak i wtedy, gdy:
- instalacja fotowoltaiczna wygeneruje nadwyżkę prądu, która zostanie oddana do publicznej sieci energetycznej.
Sprawdź również: Fotowoltaika dla laika, czyli czym jest i jak działa?
Jak działa licznik dwukierunkowy?
Licznik energii elektrycznej na bieżąco mierzy napięcie z sieci energetycznej i płynący w niej prąd. Do obliczeń wykorzystuje moc chwilową wyrażoną w watach i zlicza ją w określonym czasie. Co ważne, licznik dwukierunkowy zlicza osobno energię wprowadzaną do sieci i z sieci pobraną.
W zależności od systemu rozliczeń, w jakim się znajdujesz (net-billing czy net-metering), sprzedawca energii odpowiednio zbilansuje i rozliczy wartość naliczonej energii przez licznik.
Jak odczytać licznik dwukierunkowy?
Wielu prosumentów zastanawia się, jak czytać licznik dwukierunkowy. Na wyświetlaczach liczników pojawiają się informacje opisane tzw. kodami OBIS, zgodnymi z normą EN 13757. Odczyt licznika dwukierunkowego nie stanowi problemu, jeśli znasz kody OBIS zastosowane w zainstalowanym liczniku.
Do najważniejszych informacji, które wskazuje licznik dwukierunkowy TAURONA (Informacje na liczniku), podobnie jak urządzenia od innych operatorów sieci energetycznej, należą:
Opis kodów wyświetlanych przez inteligentny licznik
0.9.1 Aktualny czas (gg:mm:ss – godzina, minuta, sekunda)
0.9.2 Aktualna data (rrrrmmdd – rok, miesiąc, dzień)
0.2.2 Aktualna grupa taryfowa, dla której zaprogramowany jest licznik
1.8.0 Energia czynna pobrana z sieci całodobowo (suma) w taryfie, np. G11
1.8.x Energia czynna pobrana w strefie „x” – x= „1” strefa dzienna x= „2” strefa nocna, w taryfie np. G12
1.6.0 Moc maksymalna, jaką Klient pobrał w danym miesiącu
2.8.0 Energia czynna oddana do sieci (suma)
5.8.0 Energia bierna indukcyjna (suma)
8.8.0 Energia bierna pojemnościowa (suma)
W przypadku taryf wieloostrefowych ważne są też kody:
1.8.1 Pobór prądu w strefie I
1.8.2 Pobór prądu w strefie II
1.8.3 Pobór prądu w strefie III
2.8.0 Całkowita lub sumaryczna ilość energii elektrycznej, przekazanej do sieci energetycznej
Wszystkie wartości dotyczące pobranej i przekazanej energii są wskazane w kWh.
To, jakie kody ostatecznie podaje zainstalowany licznik, zależy od jego producenta, więc dokładnych informacji najlepiej szukać u swojego Operatora (np. TAURON – Informacje na liczniku).
Wiedza na temat tego, jak odczytać licznik prądu dwukierunkowy, pozwala nadzorować działanie instalacji fotowoltaicznej oraz kontrolować na bieżąco zużycie energii, a tym samym łatwiej planować domowy budżet. Należy jednak pamiętać, że istnieją dwa sposoby rozliczania się z zakładem energetycznym – na podstawie rozliczenia rzeczywistego lub prognozowanego. W tym drugim przypadku wysokość rachunków może nie odpowiadać dokładnie rzeczywistemu zużyciu energii odczytanemu na liczniku, a na koniec okresu rozliczeniowego może pojawić się nadpłata lub niedopłata.
Wraz z nowelizacją ustawy OZE weszła zmiana związana z bilansowaniem energii elektrycznej, która wprowadziła korzystny dla prosumentów mechanizm. Polega on na tym, że ilość energii elektrycznej, wprowadzona do sieci elektroenergetycznej i z niej pobrana na wszystkich fazach, będzie wyznaczana łącznie dla danej godziny tzw. metodą wektorową. Oznacza to, że licznik zlicza energie w sposób algebraiczny, przeliczenie odbywa się na etapie rozliczenia, więc ilość energii pobranej i oddanej będzie się różnić na fv i na liczniku.
Operatorzy udostępniają klientom aplikacje do monitorowania zużycia energii. Sprawdź aplikację TAURONA: Monitoruj zużycie energii
Przeczytaj także: Czy fotowoltaika się opłaca? Rozwiewamy wątpliwości!
Wymiana licznika energii elektrycznej na dwukierunkowy
Użytkownik fotowoltaiki jest zobligowany do wymiany licznika na dwukierunkowy. Wynika to z ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne. Wymiana licznika jednokierunkowego na licznik dwukierunkowy nie jest konieczna jedynie w przypadku:
- gdy instalacja fotowoltaiczna posiada moc nieprzekraczającą 0,8 kW, na przykład w sytuacji, kiedy korzystasz z instalacji typu plug and play, czyli fotowoltaiki do gniazdka,
- gdy korzystasz z instalacji typu off-grid, czyli w przypadku gdy nadwyżki energii nie są kierowane do sieci dystrybucyjnej, lecz do przygotowanego magazynu energii.
Zgłoszenie chęci wymiany licznika do operatora sieci dystrybucyjnej jest obowiązkiem właściciela nowej instalacji fotowoltaicznej, choć wniosek może zostać złożony przez firmę instalującą fotowoltaikę, która w tym wypadku występuje w roli pełnomocnika. Zgodnie z prawem zakład energetyczny musi wymienić licznik w ciągu 30 dni od dokonania zgłoszenia.
Samodzielna wymiana nie jest możliwa, gdyż montażu nowego licznika musi dokonać osoba uprawniona, która dodatkowo plombuje urządzenie i sporządza stosowny protokół. Całkowity koszt nowego licznika oraz jego wymiany w przypadku zestawów o mocy nieprzekraczającej 50 kWp pokrywa zakład energetyczny. Zatem prosument musi jedynie zgłosić instalację fotowoltaiczną, a wymianą urządzenia zajmie się zakład energetyczny.
