8 594
Musisz pamiętać, że zagrożenia czyhające w świecie wirtualnym są tak samo realne, jak te w prawdziwym świecie. Tu również nie brakuje złodziei, oszustów, naciągaczy, aferzystów, kłamców, manipulantów, przestępców seksualnych i innych. Dlatego warto wiedzieć, jak dbać o swoje cyberbezpieczeństwo.
Spis treści
Zasady bezpiecznego korzystania z internetu
Na początek mamy dla Ciebie dobrą informację – na polu walki o bezpieczeństwo w internecie wspierają Cię specjaliści w zakresie cyberbezpieczeństwa. To oni tworzą programy antywirusowe, filtry antyspamowe, metody szyfrowania danych, sposoby na bezpieczne przeprowadzenie procesu logowania, eliminują pojawiające się w oprogramowaniu luki bezpieczeństwa itp. Wystarczy, że świadomie będziesz korzystać z proponowanych przez nich rozwiązań.
Dlatego radzimy:
- stosuj oprogramowanie antywirusowe,
- regularnie aktualizuj przeglądarkę i system operacyjny,
- korzystaj z uwierzytelniania dwuskładnikowego.
Obecnie jednak poleganie wyłącznie na rozwiązaniach systemowych, bez zachowania zdrowego rozsądku, już nie wystarczy. Co z tego, że będziesz korzystać z programów szyfrujących dane, jeśli dasz się nabrać na phishing i dobrowolnie, choć pewnie nieświadomie, podasz oszustowi swoje dane osobowe? Nie wystarczy też, że zabezpieczysz dostęp do wybranego portalu hasłem, jeśli będzie to hasło typu „qwerty”, kopiujące ciąg liter umieszczonych na klawiaturze albo zwykły ciąg cyfr typu „123456”? Dlatego:
- stwarzaj trudne do odgadnięcia hasła dostępu,
- do każdego konta stosuj inne, silne hasło,
- korzystaj tylko z zaufanych sieci,
- chroń zarówno komputery, jak i urządzenia mobilne, w tym smartfony,
- zachowaj ostrożność przy pobieraniu plików z internetu,
- odwiedzaj wyłącznie bezpieczne strony, czyli takie, które posiadają certyfikat bezpieczeństwa,
- nie klikaj w linki do nieznanych stron i nie ściągaj załączników z podejrzanych źródeł,
- nie działaj pod wpływem emocji,
- stosuj zasadę ograniczonego zaufania, nie traktuj każdej informacji pojawiającej się w sieci jako pewnik,
- chroń swoją prywatność – sprawdzaj treści, które umieszczasz w sieci,
- nigdy nie podawaj obcym swoich danych osobowych oraz haseł, nie udostępniaj numeru PESEL. Możesz go zastrzec w aplikacji mObywatel, na stronie gov.pl lub osobiście w dowolnym urzędzie gminy,.
- zgłaszaj incydenty naruszające bezpieczeństwo komputerowe do CSIRT NASK lub do organów ścigania.
Nowoczesne sposoby ochrony kont
Bezpieczne logowanie do swoich kont to dziś nie tylko silne hasło. Coraz więcej serwisów umożliwia włączenie tzw. uwierzytelniania dwuskładnikowego (2FA), które znacząco utrudnia przejęcie konta przez osoby niepowołane. Zamiast polegać wyłącznie na haśle, użytkownik musi potwierdzić tożsamość drugim krokiem – np. kodem z aplikacji lub przy użyciu fizycznego klucza zabezpieczającego.
Warto korzystać z aplikacji generujących jednorazowe kody, takich jak Google Authenticator, Microsoft Authenticator czy Authy. Jeszcze wyższy poziom bezpieczeństwa zapewniają fizyczne klucze U2F (np. YubiKey), które działają jak sprzętowy dowód tożsamości i są odporne na większość zdalnych ataków.
Coraz częściej podkreśla się, że kod SMS to najsłabsza forma weryfikacji wieloskładnikowej – może zostać przechwycony przez cyberprzestępców. Jeśli to możliwe, warto więc przełączyć się na aplikację lub klucz sprzętowy.
Mobilność i nowe formy zagrożeń
Smartfony to dziś nasze osobiste centra dowodzenia – komunikacja, bankowość, praca i rozrywka w jednym urządzeniu. Dlatego warto zachować czujność wobec aplikacji, które instalujemy. Unikaj pobierania oprogramowania spoza oficjalnych sklepów (Google Play, App Store), sprawdzaj opinie i uprawnienia, jakich żąda aplikacja. Złośliwe programy potrafią wyłudzać dane logowania, podszywać się pod banki czy wyświetlać fałszywe aktualizacje.
Nie loguj się do ważnych kont – np. banku czy poczty – przez publiczne Wi-Fi. Takie sieci mogą być łatwo podsłuchane. Jeśli musisz z nich skorzystać, używaj zaufanego połączenia VPN, które szyfruje przesyłane dane.
W ostatnich latach gwałtownie rośnie liczba nowych ataków. Cyberprzestępcy stosują m.in. metody z użyciem sztucznej inteligencji, np. AI phishing (spersonalizowane wiadomości tworzone przez AI) i deepfake (fałszywe zdjęcia, filmy i nagrania głosu). Popularne są też próby wyłudzenia danych przez telefon, często z numerów podszywających się pod bank czy instytucję publiczną. Oszuści podsyłają również fałszywe strony, reklamy i „aktualizacje”, które zachęcają do pobrania i otwarcia zainfekowanych plików. Nie daj się nabrać, zawsze weryfikuj źródło, zanim cokolwiek zrobisz.
Pobierz bezpłatny poradnik i dowiedz się, jak rozpoznać oszustwo internetowe i bezpiecznie korzystać z internetu.
Edukacja dzieci, młodzieży i starszych
Świadomość zagrożeń w internecie jest najważniejszą bronią przed cyberoszustami – nie tylko dla dorosłych, ale również dla dzieci, młodzieży oraz seniorów. Najmłodsi są często mniej doświadczeni i bardziej podatni na manipulację, zaś starsi użytkownicy mogą mieć trudność z rozpoznaniem nowych typów ataków.
Aby chronić siebie i bliskich, warto korzystać z narzędzi do kontroli rodzicielskiej, które pozwalają zarządzać dostępem dzieci do treści oraz monitorować aktywność w sieci. Dla wszystkich grup wiekowych dobrym źródłem wiedzy o cyberzagrożeniach są programy edukacyjne oraz oficjalne kanały informacyjne, takie jak kampanie CERT Polska, edukacyjne materiały od Urzędu Ochrony Danych Osobowych (UODO) czy dedykowane kursy internetowe. Regularna rozmowa i wspólna nauka na temat oszustw online może zminimalizować ryzyko i zwiększyć bezpieczeństwo całej rodziny
Metody, które są wykorzystywane w działalności przestępczej, ewoluują i zmieniają się. Dlatego zachęcamy Cię do zainteresowania się tematem cyberbezpieczeństwa, a także poszerzania wiedzy w tym zakresie wśród bliskich, współpracowników i znajomych.
Bezpieczeństwo w internecie dla każdego
Internet jest istotnym elementem życia współczesnego człowieka. Dlatego nie musisz się go bać ani go unikać. Internet jest przestrzenią, w której pojawiają się piękne, inspirujące treści, jak i wszelkiego typu zagrożenia. Stosując się do zasad bezpiecznego korzystania z sieci, możesz chronić się przed tymi drugimi, czerpiąc garściami z tego, co dobre i wartościowe.
