Skip to main content

Posłuchaj artykułów
0:00
0:00
Posłuchaj kolejnych artykułów

bezpieczeństwo i finanse


Zespół Lepiej.

Zespół Lepiej.


3 837

Metody oszustw seniorów – jak nie dać się oszukać?

Zespół Lepiej.
Zespół Lepiej.

Osoby starsze są częstym celem ataków oszustów. Przestępcy wykorzystują ufność i uczciwość seniorów. Wszystko po to, aby wyłudzić dane osobowe i pieniądze. Jeżeli nie chcesz stać się ofiarą naciągaczy, poznaj metody oszustw, jakie wykorzystują. Dowiedz się, jak nie dać się oszukać w internecie i za pośrednictwem telefonu.


 

Przestępcy najczęściej nawiązują kontakt ze swoimi ofiarami, dzwoniąc do nich, wysyłając specjalnie spreparowane e-maile lub posty w portalach społecznościowych. Metody oszustw seniorów wykorzystują cynicznie gotowość osób starszych do niesienia pomocy innym, chęć polepszenia własnej sytuacji materialnej, a często także obawę przed złamaniem prawa.

Naciągacze starają się pozyskać zaufanie, omamić wizją nagrody lub przestraszyć przyszłą ofiarę. Wywołują silne emocje, które ułatwiają im manipulowanie ludźmi. Utrzymują okradaną osobę w przekonaniu, że robi coś pożytecznego lub pomnaża swoje oszczędności. Jak nie dać się oszukać? Poznaj dokładnie sposoby działania przestępców i bądź krok przed nimi.

Jakie są najczęstsze metody oszustw seniorów?

Phishing

Phishing jest jak łowienie ryb na wędkę (stąd nazwa): w pozornie bezpiecznym opakowaniu (przynęta) ukrywa się haczyk. Dostajesz e-mail, sms, wiadomość w komunikatorze lub post w portalu społecznościowym, który zawiera niebezpieczny link. Przestępcy nakłaniają w treści e-maila do kliknięcia linku. Najpopularniejsze zachęty to fałszywa informacja, że czeka na Ciebie:

  • wygrana pieniężna lub nagroda rzeczowa;
  • promocja z bonusem (pieniądze lub prezent w zamian za rejestrację);
  • faktura (za gaz, prąd, towar lub usługę) do zapłacenia;
  • dopłata za przesyłkę kurierską (np. opłata celna);
  • niezapłacony mandat;
  • niedopłata podatku;
  • czekające na odbiór wyniki testu medycznego.

Pomysłowość przestępców nie zna granic. Cel jest zawsze ten sam: przelew na konto złodzieja lub ujawnienie danych osobowych w trakcie logowania na fałszywej stronie internetowej np. stronie banku. Chcesz ustrzec się przed wyłudzeniem? Przeczytaj artykuł Jak rozpoznać phishing?, w którym szczegółowo wyjaśniamy metody postępowania oszustów.

Vishing

Vishing to telefoniczna metoda oszustwa i odmiana phishingu. Przestępca dzwoni do Ciebie, podając się za pracownika banku, sklepu internetowego, policjanta czy przedstawiciela agencji ubezpieczeniowej. Rozmowa zaczyna się zazwyczaj od informacji o jakimś problemie z kontem, który możesz rozwiązać, instalując aplikację wskazaną przez oszusta.

Jeżeli klikniesz przesłany link i ściągniesz program na telefon, przejmie on kontrolę nad Twoimi hasłami, loginami, danymi osobowymi. Nie ochroni Cię nawet to, że nie masz większych pieniędzy na koncie. Oszust może w Twoim imieniu wziąć kredyt lub wykorzystać debet na karcie. Może też poczekać do momentu, gdy na Twoim rachunku znajdzie się odpowiednia kwota.

Oszustwo na wnuczka/policjanta/członka rodziny

To jedna z wyjątkowo perfidnych metod oszustw seniorów, bo bazuje na strachu o bezpieczeństwo bliskich osób. Przestępca dzwoni do Ciebie i podaje się za członka rodziny (najczęściej wnuczka), który spowodował wypadek i pilnie potrzebuje pieniędzy na opłacenie kosztów „oczyszczenia z zarzutów”. Innym razem fundusze są niezbędne do wejścia w zyskowny biznes (inwestycja w zakup nieruchomości, towarów czy walut). Pokrewnym sposobem jest udawanie osoby ciężko chorej i zdesperowanej. Oszust stara się wzbudzić litość, opowiadając przekonująco o chorobie (własnej lub kogoś z Twojej rodziny), prosząc o pieniądze na leczenie.

Alternatywną metodą oszustwa jest technika na policjanta. Złodziej udaje funkcjonariusza, wykorzystuje zaufanie do służby mundurowej. Stara się przekonać ofiarę, aby przekazała pieniądze na kaucję i w ten sposób uwolniła swego wnuka (lub innego członka rodziny) z aresztu. Czasem chodzi też o pieniądze na przeprowadzenie jakiejś dużej, policyjnej akcji.

Jak nie dać się oszukać? To proste: zadzwoń do osoby bliskiej, która rzekomo wpadła w kłopoty i potrzebuje pieniędzy. Krótka rozmowa może uchronić Cię przed utratą oszczędności życia. Pamiętaj też, że policja nigdy nie informuje o prowadzonych przez siebie sprawach telefonicznie oraz nie prosi o pieniądze obywateli. Staraj się utrzymać emocje na wodzy i posłuchaj głosu rozsądku.

Fałszywa inwestycja

Oszuści wykorzystują znane marki, ich hasła reklamowe i elementy akcji promocyjnych, aby przedstawić Ci „niezwykle korzystną”, fałszywą ofertę zainwestowania pieniędzy. To bardzo popularna metoda oszustwa, nie tylko seniorów. Doskonałym przykładem konstruowania tego typu oszustwa jest załączona ilustracja: przestępcy wykorzystali logo i materiał poradnikowy TAURONA (e-book W internetowym oceanie nie daj się złapać na haczyk) do stworzenia fałszywej reklamy inwestycji.

Przykład fałszywej reklamy

Zauważ, że główny komunikat na banerze jest nie do końca poprawnie sformułowany. Błędy językowe to jeden z ważnych sygnałów, mówiący o tym, że masz do czynienia z oszustwem. Druga wskazówka to dziwny adres, do którego prowadzi baner: anvocoldunc.cf – nie ma on nic wspólnego z TAURONEM. To strona, którą znajdziesz na liście niebezpiecznych witryn CERT << pod tym linkiem znajdziesz listę fałszywych stron internetowych. Sprawdź witrynę zawsze, gdy masz podejrzenie, że ktoś próbuje Cię oszukać. Skontaktuj się również z firmą, która została wykorzystana w fałszywej reklamie. Zadzwoń i zapytaj o możliwość inwestowania. Szybko wyjaśnisz sytuację i unikniesz wyłudzenia. Dodatkowo, przekazana przez Ciebie informacja pozwoli firmie ostrzec innych klientów przed ryzykiem oszustwa.

Fałszywy sklep/bank/portal

Narzędziem dużej liczby oszustw są fałszywe witryny internetowe. Przypominają one do złudzenia prawdziwe strony logowania do banków, sklepów internetowych lub portali społecznościowych. Często jedyną wskazówką, że masz do czynienia z próbą wyłudzenia, jest drobna różnica w zapisie adresu (dodatkowy myślnik, kropka czy litera) oraz błędy językowe w komunikatach na stronie. Tego typu witryny tworzą przestępcy wykorzystujący metodę phishingu.

Jak nie dać się oszukać?

Jak nie paść ofiarą oszustwa internetowego? Zagadnienie opisujemy szczegółowo w artykule Bezpieczeństwo w sieci – zasady, które warto znać. W tym miejscu przypominamy najważniejsze zalecenia:

  • korzystaj tylko z legalnego oprogramowania – instalowanie przypadkowych aplikacji to najprostsza droga do zainfekowania komputera złośliwym oprogramowaniem typu spyware (które kradnie Twoje dane);
  • korzystaj z mocnych haseł – większość instytucji (banki, dostawcy mediów) wymaga stosowania mocnych haseł: nie używaj w nich imion czy dat urodzenia, w żadnym przypadku nie stosuj tych samych haseł do różnych stron i portali;
  • nigdy nie otwieraj podejrzanych e-maili – pod żadnym pozorem nie klikaj linków znajdujących się w e-mailach od nieznanych nadawców;
  • sprawdzaj wiarygodność stron – witryna, w której chcesz się zalogować, dokonać zakupów czy zrobić przelew, powinna mieć znak kłódki przed adresem www (symbol zabezpieczenia certyfikatem SSL): jeżeli masz jakiekolwiek wątpliwości, wpisz w wyszukiwarce frazę: Nazwa witryny – czy to oszustwo?;
  • nie spiesz się – sprawdzaj, pytaj i rozważaj spokojnie każdą decyzję związaną z finansami lub udostępnianiem swoich danych: jeżeli ktoś Cię pogania, próbuje wywierać presję lub straszyć, to niemal na pewno masz do czynienia z oszustem;
  • nie panikuj – jeżeli podejrzewasz, że przestępcy przejęli Twoje dane, natychmiast zadzwoń lub udaj się do banku i zablokuj dostęp do konta, zmień hasło dostępu w portalu internetowym.

Pokaż ten artykuł swoim bliskim i znajomym. Podziel się świeżo nabytą wiedzą o metodach oszustw seniorów (i nie tylko!) i zasadach bezpiecznego korzystania z sieci. W ten sposób masz większą szansę uchronić siebie i innych przed kradzieżą danych osobowych i pieniędzy.

Artykuł powstał w ramach projektu „Bez barier” realizowanego przez TAURON. Więcej na ten temat znajdziesz na stronie: tauron.pl/bezbarier.

Seniorze, nie daj się złapać na haczyk! Jakie informacje zawierają najczęściej fałszywe wiadomości? Informacje wykorzystywane przez oszustów bardzo często dotyczą: wygranej pieniężnej lub nagrody rzeczowej; promocji z bonusem (pieniądze lub prezent w zamian za rejestrację); zaległych płatności (za gaz, prąd, towar lub usługę) do zapłacenia; dopłaty za przesyłkę kurierską (np. opłata celna); niezapłaconego mandatu; niedopłaty podatku; czekających na odbiór wyników badań. W przypadku otrzymania takich wiadomości zachowaj ostrożność. Nie klikaj w linki w niej zawarte. Nie otwieraj załączników. Najlepiej skontaktuj się z firmą/instytucją, pod którą podszywa się oszustw i zweryfikuj prawdziwość informacji.