Jak działa auto LPG?
Angielski skrót LPG (Liquefied Petroleum Gas) oznacza płynny gaz naftowy. Jest on bezwonny i łatwopalny, cięższy od powietrza, ale lżejszy od wody. Rozpuszcza oleje, tłuszcze, gumę naturalną, nie powoduje jednak korozji stali. Gaz jest również odporniejszy od benzyny na spalanie stukowe – niepożądane zjawisko mogące doprowadzić do poważnego uszkodzenia silnika. Wszystkie te właściwości czynią LPG popularną alternatywą dla benzyny stosowanej w zwykłych samochodach.
Instalacja samochodu na gaz składa się ze zbiornika LPG, osprzętu zbiornika, elektromagnetycznego zaworu odcinającego, reduktora (parownika), regulatora przepływu oraz wlewu paliwa. Proces działania instalacji nie jest skomplikowany. LPG w stanie ciekłym wypływa przez wielozawór ze zbiornika do reduktora, w którym następuje zmiana stanu skupienia na gazowy. Następnie kierowany jest do dysz mieszalnika – to w tym miejscu LPG miesza się z powietrzem, by poprzez kolektor dolotowy i zawory ssące trafić do cylindra.
Spalanie gazu LPG odbywa się w wyższej temperaturze niż ma to miejsce podczas spalania benzyny, co może mieć negatywny wpływ na trwałość zaworów silnikowych. Wyższa temperatura może również spowodować wypalenie gniazd zaworowych, co będzie skutkowało koniecznością ich naprawy bądź wymiany.
Zalety samochodu na gaz
Według raportu „Branża Motoryzacyjna 2020/2021” opracowanego przez Polski Związek Przemysłu Motoryzacyjnego aż 14% samochodów zarejestrowanych w Polsce to pojazdy zasilane płynnym gazem LPG[1]. Z czego wynika popularność tego rozwiązania? Poniżej znajdziesz listę najczęściej wymienianych zalet.
Niskie koszty eksploatacji
Zgodnie z raportem „Polak w drodze 2.0”, opublikowanym przez Santander Consumer Bank, ponad 90% Polaków wydaje na utrzymanie samochodu minimum 500 zł miesięcznie. Do tego dochodzą koszty paliwa, czyli kolejne 500 zł. Przyjmując, że pokonywany przez Ciebie dystans wynosi 1000 km miesięcznie, a Twój samochód pali 8 l na 100 km, to na samo tankowanie benzyną wydajesz około 418 złotych. Jeśli wybierzesz gaz – Twój miesięczny koszt tankowania wyniesie około 209 zł, a zatem aż dwa razy mniej[2].
W przypadku samochodu z instalacją LPG sprawdza się zasada: im dalej jeździsz, tym więcej oszczędzasz. Na początku trasy pojazd wykorzystuje benzynę lub ropę. Dopiero po chwili, na „rozgrzanym” silniku, przełącza się na gaz. W ten sposób oszczędności na paliwie rosną z każdym kolejnym przejechanym kilometrem.
Mniejsza emisja spalin
Gaz jest paliwem mniej szkodliwym wobec środowiska naturalnego. Ekologiczną przewagę autogazu nad benzyną widać w mniejszej ilości toksycznych związków zawartych w spalinach. Opary, które powstają na skutek spalania LPG zawierają:
- od 10 do 15% mniej dwutlenku węgla,
- 20% mniej tlenku węgla,
- od 55 do 60% mniej węglowodorów[3].
Gaz ten niemal całkowicie pozbawiony jest siarki, a ilości wydzielanej podczas spalania sadzy są minimalne. LPG nie wytwarza również osadów zanieczyszczających olej silnikowy.
Alternatywne zasilanie (zwiększony zasięg)
Samochód z instalacją LPG może być zasilany alternatywnie. O ile instalacja działa prawidłowo – w każdym momencie jazdy możesz swobodnie przełączyć gaz na benzynę. Co się tym wiąże? Zwiększony zasięg – możliwość swobodnego przełączania i wybierania rodzaju zasilania powoduje wydłużenie dystansu możliwego do przejechania i brak stresu związanego z jazdą na rezerwie.
Wady samochodu na gaz
Samochody na gaz mają kilka wad, które mogą skutecznie zniechęcić do założenia instalacji LPG w swoim aucie. Sprawdź najczęściej wymieniane minusy.
Wysoka cena instalacji LPG
By móc oszczędzać – trzeba zainwestować. Ta zasada sprawdza się również w przypadku samochodów na gaz. Średnia cena instalacji LPG waha się od 2 do 5 tys. zł, co dla wielu kierowców jest wystarczającym powodem, by zrezygnować z pomysłu jazdy na autogazie. Na ostateczny koszt instalacji LPG wpływa model samochodu i rok produkcji auta. Wydatek wynikający z założenia instalacji gazowej, zwraca się po przejechaniu ok. 20 tys. kilometrów.
Montaż instalacji LPG zleć renomowanemu i licencjonowanemu specjaliście, który oceni potencjał samochodu i zarekomenduje odpowiednie rozwiązania. Teoretycznie instalację LPG można założyć w każdym modelu samochodu osobowego, jednak im bardziej jest to skomplikowane, tym koszt inwestycji będzie odpowiednio wyższy lub nawet nieopłacalny.
Pamiętaj o tym, że montaż instalacji LPG to tylko jeden z wydatków, które trzeba ponieść już na starcie. Auto na gaz należy zgłosić do Wydziału Komunikacji, wnosząc odpowiednią opłatę. Ponadto za samochód z instalacją LPG trzeba płacić wyższe ubezpieczenie OC, niż ma to miejsce w przypadku samochodów na benzynę, diesel czy prąd. W I kwartale 2021 roku właściciele samochodów z instalacją gazową płacili za obowiązkowe ubezpieczenie pojazdu średnio 644 zł. To o 15 zł więcej niż posiadacze diesli, o 32 zł więcej niż właściciele hybryd, o 48 zł więcej niż posiadacze aut benzynowych, w końcu o 152 zł więcej niż właściciele aut elektrycznych[4].
Częstsze i droższe przeglądy
Instalacja LPG w samochodzie wymaga regularnych przeglądów dokonywanych na stacji diagnostycznej – bez względu na stan techniczny auta. Kontrola podzespołów zasilających silnik jest podstawą sprawnego działania całego systemu.
Przegląd jest obowiązkowy przynajmniej raz w roku lub co 10-15 tysięcy przejechanych kilometrów – w zależności od tego, co nastąpi najpierw. Dla porównania: przegląd fabrycznie nowego samochodu napędzanego benzyną obowiązuje dopiero po 3 latach od momentu zakupu. Koszt przeglądu samochodu z LPG waha się w granicach 100-200 zł.
Droższa obsługa serwisowa
Jako właściciel samochodu z LPG powinieneś przygotować się na wyższe koszty związane z serwisowaniem pojazdu. Możesz spodziewać się zaleceń w postaci wymiany świecy i przewodów zapłonowych. Wielu kierowców samochodów na gaz popełnia błąd, jakim jest jazda z niskim poziomem benzyny w baku. Jego konsekwencją jest zatarcie pompy paliwa, co z kolei skutkuje koniecznością jej wymiany. Pamiętaj również, że po 10 latach użytkowania samochodu LPG powinieneś przedłużyć legalizację posiadanego zbiornika lub wymienić go na nowy, co kosztuje od 200 do 1000 zł.
Do problemów, z jakimi borykają się kierowcy samochodów z LPG należą: przypadkowe gaśnięcie, szarpanie, pogorszenie osiągów oraz nieprzyjemny zapach gazu w kabinie pojazdu. Wynikają one z błędów popełnionych podczas montażu lub nieprawidłowej regulacji systemu. W większości przypadków można się ich pozbyć – korzystając z usług serwisu specjalizującego się w tego rodzaju pojazdach.
Ograniczenia parkingowe
Auta na gaz nie możesz parkować pod ziemią, co nie wynika bezpośrednio z przepisów prawa, a z ograniczeń nakładanych przez zarządców parkingów (szczególnie tych które nie posiadają odpowiedniej wentylacji). Wyciekający LPG jest bardzo niebezpieczny – w podziemnym garażu może rozlać się na dużej powierzchni, wypełnić nisko położone punkty, takie jak studzienki kanalizacyjne czy odpływy. Gdy osiągnie odpowiednie stężenie, to w kontakcie z iskrą – spowoduje potężny wybuch.
Duża pojemność zbiornika LPG (mniej miejsca w bagażniku)
Jednym z elementów, który wpływa na wygodę korzystania z samochodu z instalacją LPG jest rodzaj i umiejscowienie zbiornika na paliwo. Jeśli zdecydujesz się na klasyczny zbiornik cylindryczny, musisz liczyć się ze zmniejszeniem ilości miejsca w bagażniku. Zbiornik w kształcie walca montuje się zazwyczaj w poprzek auta, tuż za oparciami tylnej kanapy. Opcjonalnie można go umieścić również wzdłuż pojazdu, co jednak prowadzi od nierównomiernego obciążenia konstrukcji.
Popularniejszym rozwiązaniem jest zbiornik toroidalny – ze względu na swój okrągły kształt może być montowany we wnęce na koło zapasowe (pod podłogą bagażnika). Dzięki temu nie zabiera on przestrzeni bagażowej i nie wpływa na wygodę użytkowania samochodu. Zwróć jednak uwagę, że ten rodzaj zbiornika jest mniejszy (35-55 litrów) i ogranicza zasięg samochodu.
Konieczność częstego tankowania
Zużycie paliwa w samochodzie na gaz jest o 20-30% wyższe niż w samochodzie zasilanym benzyną, co wymusza na kierowcy częstsze tankowanie. Na szczęście liczba stacji LPG w Polsce jest wystarczająca – zgodnie z danymi na 2019 rok przekracza ona 7580 punktów[5].
Auto na gaz – podsumowanie
Czy auto na gaz jest dobrym pomysłem? Z pewnością, gdy podróżujesz samochodem na co dzień i pokonujesz nim wiele kilometrów. W takiej sytuacji inwestycja w instalację LPG szybko się zwróci, a zauważalne oszczędności zrównoważą wady w postaci częstszych przeglądów czy konieczności instalacji zbiornika na gaz.
Jeśli zastanawiasz się nad wymianą samochodu – zastanów się nad zakupem fabrycznie nowego auta na gaz. Możesz wybierać wśród modeli oferowanych przez francuskie i koreańskie marki. Fabryczna instalacja gazowa zakładana jest przez wyspecjalizowanych mechaników – a Ty zyskujesz pełną gwarancję, opiekę serwisową i przeglądy instalacji LPG.
[1] https://www.pzpm.org.pl/Rynek-motoryzacyjny/Roczniki-i-raporty/Rocznik-Raport-branzy-motoryzacyjnej-2020-2021 (dostęp: 29.03.2021 r.)
[2] Badanie „Polak w drodze 2.0” na zlecenie Santander Consumer Bank. Raport dostępny pod adresem: https://www.santanderconsumer.pl/gfx/santander/userfiles/_public/karty_kredytowe/polak_w_drodze_2.0.pdf (dostęp 29.03.2021 r.)
[3] Źródło: https://autogaz.com.pl/lpg-a-srodowisko/ (dostęp: 29.03.2021 r.)
[4] Źródło: https://rankomat.pl/samochod/ile-kosztuje-oc-na-gaz (dostęp: 12.05.2021 r.)
[5] https://gazeo.pl/informacje/wiadomosci/POGP-podsumowuje-2019-r.-autogaz-w-Polsce,wiadomosc,10466.html (dostęp: 30.03.2021 r.)