Co zrobić z jedzeniem po świętach? 

 

56% Polaków marnuje jedzenie 

Z raportu Nie Marnuj Jedzenia 2023¹ wynika, że 56% Polaków przyznaje się do marnowania żywności. Najczęściej wyrzucanymi typami jedzenia są owoce, warzywa i wędliny oraz różne rodzaje pieczywa. 

W Polsce marnuje się około 4,8 milionów ton żywności rocznie. To tyle, ile potrzeba do przygotowania 12 miliardów 400-gramowych posiłków. Oznacza to, że statystyczny Polak wyrzuca do kosza ponad 120 kg żywności rocznie. Według danych ONZ aż ⅓ całej produkowanej na świecie żywności trafia na wysypiska śmieci. 

Jeżeli chcesz świętować w sposób bardziej przyjazny naturze, przeczytaj artykuł: Domowe środki czystości – ekologia w parze z ekonomią. 

Waga i lista zakupów w walce z marnotrawstwem jedzenia 

Nie chcesz, aby jedzenie po świętach trafiło do kosza na śmieci? Pomyśl o tym już przed świętami. Zacznij planować posiłki z wagą i notatnikiem w dłoni. Określ wielkość i skład porcji. Na tej podstawie przygotuj listę produktów. Dzięki temu unikniesz przygotowania nadmiernej ilości gotowych potraw. Im więcej osób ma zasiąść przy wspólnym stole, tym dokładniejsze powinno być planowanie. 

Druga ważna zasada mówi, aby nie przygotowywać wielu potraw tylko dlatego, że tak nakazuje tradycja. Zasada dotyczy nawet kolacji wigilijnej. Jeżeli w Twojej rodzinie nikt nie lubi np. karpia w galarecie czy śledzia z cebulką, to wykreśl te potrawy z listy. Jest tyle możliwości dobrania postnych dań, że nie ma sensu upierać się przy tych, które i tak pozostaną na półmiskach. Gdy mimo wszystko chcesz uszanować tradycję, podziel dania na lubiane i mniej cenione przez domowników. W pierwszej grupie poprzestań na minimalnych porcjach, w drugiej przygotuj normalną ilość jedzenia. Dzięki temu tradycji stanie się zadość, a wszyscy goście będą ukontentowani. Nie pojawi się również problem z miejscem w zamrażarce, a jedzenie nie trafi na śmietnik. 

Co zrobić z jedzeniem po świętach? 3 sprawdzone sposoby

Co jednak zrobić, gdy po świętach okaże się, że Twoja lodówka jest pełna jedzenia? Najprostsza metoda polega na próbie bieżącego przetwarzania i zjadania zapasów w okresie poświątecznym. Jednak zdecydowanie nie stosuj mądrości ludowej, która mówi, że „lepiej zjeść i odchorować, niż by miało się zmarnować”. Ucztowanie może trwać nie dłużej niż 2–3 dni. Po tym czasie większość gotowych dań traci przydatność do spożycia. Jeżeli masz naprawdę dużo jedzenia, sięgnij po trzy sprawdzone metody, aby ochronić je przed wyrzuceniem do kosza. 

1. Zamroź zapasy jedzenia 

Im większą masz zamrażarkę, tym mniejszy problem z właściwym zagospodarowaniem jedzenia po świętach. Do zamrożenia nadają się praktycznie wszystkie typy potraw: pieczywo, mięso, ryby, zupy, sosy, pierogi, owoce, ciasta. Zdecydowanie nie mroź produktów spożywczych, które zostały rozmrożone przed podaniem na świąteczny stół. Jeśli np. pieczeń była już w zamrażarce, to ponownie nie powinna do niej trafić.

3. Zrób weki z potraw świątecznych 

Nie zawsze masz tyle miejsca w zamrażarce, żeby zmieścić wszystkie resztki świątecznych potraw. W takiej sytuacji ratunkiem są weki. Sosy, gulasze, bigosy i zupy doskonale przechowują się w słoikach. Pasteryzacja jest możliwa zarówno na kuchni, jak i w piekarniku. Jeżeli zamierzasz dłużej przechowywać jedzenie w słoikach, zastosuj tyndalizację. Polega ona na trzykrotnej pasteryzacji: po około 45 minut w odstępach 24 godzin. 

3. Przygotuj smalec i domowe konserwy 

Świetnym sposobem na zagospodarowanie resztek mięsa i wędlin jest przygotowanie smalcu ze skwarkami. Mięso pokrój w drobną kostkę, dodaj smalec (lub wytop tłuszcz z mięsa), posól i przypraw do smaku, podsmaż na chrupko i przełóż do słoików. Jeśli lubisz, dodaj też cebulę i czosnek. Znakomitym dodatkiem są suszone jabłka lub skórki ze świeżych kwaskowych odmian, np. antonówki czy szarej renety. Smalec jest bardzo trwałym i smacznym smarowidłem do chleba, dodatkiem do pierogów, klusek ziemniaczanych, makaronu, jajecznicy, sosów zapiekanek i wielu innych potraw. 

Jeżeli lubisz konserwy, przerób mięso, warzywa, kasze i ryby na domowe mielonki, pasztety i paprykarze. Przy odpowiedniej obróbce domowe konserwy w słoikach mogą być składnikiem domowego menu jeszcze przez wiele miesięcy po świętach. 

Do przetworzenia nie nadaje się natomiast galareta, sałatki warzywne z majonezem czy tatar. Jeśli nie chcesz ich wyrzucać, masz dwie opcje: zjedz szybko lub podziel się z potrzebującymi.  

Chcesz ograniczyć ilość domowych odpadów? Przeczytaj artykuł: Jak produkować mniej śmieci? 10 praktycznych wskazówek 

Gdzie oddać jedzenie po świętach? 

Jeżeli nie masz możliwości lub chęci przetwarzać żywności po świętach, podziel się zapasami z osobami w potrzebie. Jak to zrobić? Podpowiadamy, gdzie oddać jedzenie po świętach. 

Sąsiedzi i znajomi 

Każdy ma w sąsiedztwie lub wśród znajomych osoby, które można wspomóc w czasie świąt lub tuż po ich zakończeniu. Dzielenie się jedzeniem to dobra okazja, żeby zrobić coś dobrego dla innych ludzi.  

Bank żywności 

Banki Żywności mają przedstawicielstwa w kilkudziesięciu miastach w Polsce. Wystarczy wejść na stronę bankzywnosci.pl, aby nawiązać kontakt. Możesz przekazać produkty pieczywo, owoce, warzywa, jogurty, sery, masło, wędliny i mięso, kasze, makarony, ryż i olej. 

Schroniska dla bezdomnych 

Większość schronisk dla bezdomnych także przyjmuje jedzenie. Pamiętaj o tym, aby dostarczyć potrawy w dobrym stanie lub przygotowane do przechowania. Kontakt znajdziesz w lokalnych serwisach informacyjnych. 

Jadłodzielnie  

Coraz większą popularność zyskuje foodsharing, czyli dzielenie się jedzeniem. W wielu miastach w Polsce działają jadłodzielnie. Sprawdź, czy placówka w Twojej okolicy przyjmuje domowe potrawy i przetwory, a następnie dostarcz jedzenie, które pozostało po świętach. 

Marnotrawstwo żywności jest problemem globalnym. Każde święta są dobrą okazją, aby poprawić fatalne statystyki. Ogranicz ilość kupowanych produktów, a jedzenie po świętach przetwarzaj i dziel się nim z potrzebującymi. 

– – – 

Źródła: 

¹ https://bankizywnosci.pl/swiatowy-dzien-zywnosci-2023/