Rodzaje filtrów w oczyszczaczach powietrza

Jakie są rodzaje filtrów powietrza?

W nowoczesnych oczyszczaczach powietrza najczęściej spotyka się filtry wstępne, filtry węglowe oraz filtry ogólnego zastosowania o wysokiej i bardzo wysokiej skuteczności.

Filtr wstępny

Filtr wstępny znajduje się bezpośrednio pod pokrywą oczyszczacza powietrza. Zbudowany jest z siatki osadzonej na aluminiowej lub plastikowej ramce. Jest pierwszym filtrem, z którym zassane powietrze ma styczność. Jego zadaniem jest zatrzymywanie większych cząstek, takich jak kurz, sierść zwierząt i włosy, co pomaga chronić główne filtry do oczyszczania powietrza przed zapychaniem się i zbyt szybkim zużyciem. Dlatego filtry wstępne choć nie usuwają najmniejszych cząsteczek, to odgrywają kluczową rolę w wydłużaniu żywotności całego systemu filtracyjnego.

Tego typu filtry wymagają częstego czyszczenia, najlepiej co tydzień. Jednak zajmie Ci to tylko kilka minut: wystarczy opłukać filtr pod bieżącą wodą lub delikatnie odkurzyć zgodnie z zaleceniami producenta oczyszczacza.

Filtr węglowy

Filtry węglowe sprawdzą się tam, gdzie nie radzą sobie innego rodzaju filtry, gdyż specjalizują się w usuwaniu lotnych związków organicznych (LZO), zapachów oraz gazów. Podstawą ich działania jest węgiel aktywny, który posiada ogromną powierzchnię adsorpcyjną. Dzięki temu pozwala mu skutecznie wiązać i neutralizować niepożądane substancje. Im więcej jest go w Twoim oczyszczaczu, tym skuteczniej będzie pracował. W swojej budowie filtr węglowy najczęściej przypomina charakterystyczny plaster miodu.

Węgiel aktywny neutralizuje:

• lotne związki organiczne (LZO), pochodzące na przykład z dymu tytoniowego,

• odory – czyli substancji o nieprzyjemnych lub drażniących zapachach.

Wielu producentów oczyszczaczy dopuszcza możliwość mycia pod wodą tego typu filtra, choć nie jest to regułą. Oczyszczacze z węglowymi filtrami zmywalnymi są nieco droższe, ale jednocześnie stają się tańsze w eksploatacji, dlatego warto na nie zwrócić uwagę.

Filtry EPA, HEPA i ULPA

Najważniejszym filtrem w oczyszczaczu, który w największym stopniu odpowiada za wychwytywanie zanieczyszczeń powietrza, jest filtr EPA, HEPA lub ULPA. Tego typu filtry do oczyszczania powietrza są klasyfikowane według skuteczności.

Klasy filtrów powietrza wg normy ISO 16890

Filtry do nowoczesnych urządzeń oczyszczających powietrze są klasyfikowane według normy ISO 16890 w następujący sposób:

Filtr EPA (Efficient Particulate Air):

E10: Zatrzymuje 85% cząstek o wielkości 0,1–0,3 μm

E11: Zatrzymuje 95% cząstek o wielkości 0,1–0,3 μm

E12: Zatrzymuje 99,5% cząstek o wielkości 0,1–0,3 μm

Filtr HEPA (High-Efficiency Particulate Air):

H13: Zatrzymuje 99,95% cząstek o wielkości 0,1–0,3 μm

H14: Zatrzymuje 99,995% cząstek o wielkości 0,1–0,3 μm

Filtr ULPA (Ultra-Low Penetration Air):

U15: Zatrzymuje 99,9995% cząstek o wielkości 0,1–0,3 μm

U16: Zatrzymuje 99,99995% cząstek o wielkości 0,1–0,3 μm

U17: Zatrzymuje 99,999995% cząstek o wielkości 0,1–0,3 μm

Czy wiesz, że…?

Wśród wysoko skutecznych filtrów wyróżnić należy filtry z grupy ULPA (z ang. Ultra Low Penetration Air) – czyli tzw. filtry absolutne. Wykorzystuje się je w miejscach, które z założenia muszą spełniać niezwykle restrykcyjne wymogi w zakresie czystości powietrza, np. w przemyśle farmaceutycznym czy spożywczym.

Klasy filtrów według normy EN 779

Dawniej filtry do oczyszczania powietrza były klasyfikowane według normy EN 779, dlatego w przypadku nieco starszych urządzeń można się spotkać z filtrami podzielonymi według następujących klas.

Filtry G1–G4 (filtry wstępne):

G1: Zatrzymuje co najmniej 50% cząstek o wielkości >10 μm

G2: Zatrzymuje co najmniej 65% cząstek o wielkości >10 μm

G3: Zatrzymuje co najmniej 80% cząstek o wielkości >10 μm

G4: Zatrzymuje co najmniej 90% cząstek o wielkości >10 μm

Filtry M5–M6 (filtry średniej skuteczności):

M5: Zatrzymuje 40–60% cząstek o wielkości 0,4 μm

M6: Zatrzymuje 60–80% cząstek o wielkości 0,4 μm

Filtry F7–F9 (filtry wysokiej skuteczności):

F7: Zatrzymuje 80–90% cząstek o wielkości 0,4 μm

F8: Zatrzymuje 90–95% cząstek o wielkości 0,4 μm

F9: Zatrzymuje >95% cząstek o wielkości 0,4 μm

W domowych oczyszczaczach powietrza najczęściej stosuje się filtry EPA i HEPA, przy czym te drugie są preferowane ze względu na niezwykle wysoką skuteczność. Wśród wysoko skutecznych filtrów wymienić należy filtry z grupy ULPA – czyli tzw. filtry absolutne. Wykorzystuje się je w miejscach, które z założenia muszą spełniać niezwykle restrykcyjne wymogi w zakresie czystości powietrza.

Przeczytaj również: 5 powodów, dla których warto kupić oczyszczacz powietrza!

Oczyszczacz powietrza z filtrem HEPA to jedno z popularniejszych i najczęściej wybieranych rozwiązań. Filtr HEPA zbudowany jest z włókna szklanego lub innego tworzywa sztucznego. Co ważne – materiał złożony jest w harmonijkę, która zapewnia optymalną powierzchnię filtracji i niskie opory przepływu powietrza. Całość osadzona jest w plastikowej ramce. Dodatkowo na ramce umieszcza się specjalistyczną gąbkę, która zapewnia szczelność całej konstrukcji. Dzięki wysokiej skuteczności filtry HEPA zalecane są alergikom i astmatykom.

Tego typu filtr skutecznie oczyszcza powietrze z następujących zanieczyszczeń:

bakterii, wirusów, zarodników grzybów i pleśni,

kurzu i sierści,

pyłów PM 2.5 i PM 10, czyli pyłów zawieszonych (głównych składników smogu), które z łatwością przedostają się do płuc i krwiobiegu,

pigmentów farb,

pyłu węglowego, ołowiu czy sadzy.

Chcesz wiedzieć więcej? Przeczytaj artykuł: Oczyszczacz powietrza a zdrowie – wszystko, co warto wiedzieć!

Jak często trzeba wymieniać filtry w oczyszczaczu powietrza?

Częstotliwość wymiany filtrów w oczyszczaczu powietrza zależy od kilku czynników, takich jak rodzaj filtra, intensywność użytkowania urządzenia oraz jakość powietrza w pomieszczeniu. Zwróć również uwagę na zalecenia producenta.

Filtr HEPA

Tego typu filtrów nie można czyścić pod bieżącą wodą, dlatego konieczna jest ich regularna wymiana, przeważnie co 6–12 miesięcy. Warto pamiętać, że jeśli oczyszczacz jest używany intensywnie lub w środowisku o wysokim poziomie zanieczyszczeń (np. dym tytoniowy, smog), filtr HEPA może wymagać częstszej wymiany.

Niektóre oczyszczacze powietrza mają wskaźnik zużycia informujący o konieczności wymiany filtra, co pomoże zorientować Ci się, kiedy filtr traci swoją skuteczność.

Filtr węglowy

Filtry węglowe wymienia się przeważnie co 3–6 miesięcy, chyba że są to filtry zmywalne – te można wymieniać z tą samą częstotliwością co filtry HEPA. Należy jednak pamiętać, że filtry węglowe, które szczególnie intensywnie absorbują zapachy i lotne związki organiczne (LZO), mogą szybciej tracić swoją zdolność do neutralizacji zanieczyszczeń. Zdarza się to przede wszystkim w miejscach o silnych zapachach lub w pomieszczeniach narażonych na dym tytoniowy.

Filtr wstępny

Filtry wstępne można czyścić wielokrotnie i dlatego nie wymagają częstej wymiany. Jednak w miarę upływu czasu, mogą ulec uszkodzeniu, więc trzeba się liczyć z tym, że co kilka lat konieczny będzie zakup nowego filtra.

Zastosowanie oczyszczacza powietrza to nie jedyny sposób na poprawę jakości powietrza w swoim otoczeniu. Poznaj 6 sposobów na czyste powietrze w domu!

Jakie filtry do oczyszczacza powietrza są najlepsze?

Optymalnym rozwiązaniem do użytku domowego jest wybór oczyszczacza powietrza, który będzie wyposażony w łatwy do utrzymania w czystości filtr wstępny, efektywny filtr węglowy oraz niezwykle skuteczny filtr HEPA. Takie połączenie sprawi, że oczyszczacz sprawnie usunie większe i mniejsze zanieczyszczenia, a także nieprzyjemne zapachy i szkodliwe gazy.

Nie warto inwestować w tanie oczyszczacze z filtrem EPA, gdyż ten prawdopodobnie nie spełni Twoich oczekiwań. Zachowaj jednak zdrowy rozsądek – nie ma potrzeby szukania oczyszczaczy z filtrami ULPA, gdyż w warunkach domowych nie ma potrzeby dążenia do uzyskania sterylnych warunków, jakie są koniecznością w laboratoriach, zakładach przemysłu elektronicznego czy na salach operacyjnych.

Nie można przy tym zapominać, że oczyszczacz powietrza będzie działał sprawnie tylko wówczas, gdy będziesz go regularnie czyścić i wymieniać zgodnie z zaleceniami producenta. Przy wyborze zwróć uwagę na urządzenia, które posiadają wskaźnik efektywności oczyszczacza Clean Air Delivery Rate (CADR), mierzący ilość oczyszczonego powietrza w ciągu jednej minuty (CFM) podczas pracy urządzenia na maksymalnej prędkości. Im wyższy CADR, tym większa powierzchnia, którą urządzenie może skutecznie oczyścić. Dla skutecznego oczyszczania CADR powinien wynosić co najmniej dwie trzecie powierzchni pomieszczenia w stopach kwadratowych. Na przykład, dla pomieszczenia o powierzchni 150 stóp kwadratowych (ok. 14 m²), zalecany jest oczyszczacz z CADR wynoszącym około 100 CFM.