27 355
Spis treści
Czym jest klasa energetyczna?
Każde urządzenie ma określoną sprawność, czyli efektywność, z jaką wykorzystuje energię elektryczną. W praktyce oznacza to ilość prądu potrzebnego do wykonania określonej pracy. Im mniejsze jest zużycie, tym wyższa klasa energetyczna. Na przykład dwie podobne na pierwszy rzut oka pralki mogą potrzebować różnej ilości energii do uprania ubrań o tej samej wadze, w identycznej temperaturze i przy takiej samej prędkości wirowania. Z kolei wyższa klasa energetyczna zmywarki to mniejsze zużycie prądu na jeden cykl prania czy zmywania (na etykietach zazwyczaj widnieje informacja o zapotrzebowaniu energetycznym na 100 cykli).
Pamiętaj, że o realnym zużyciu prądu decydują też Twoje nawyki i sposób eksploatacji urządzeń. Rozwinięcie tematu znajdziesz w artykule: Jak oszczędzać prąd w domu – 17 skutecznych sposobów
Jakie czynniki wpływają na klasę energetyczną urządzenia?
O klasie energetycznej konkretnego urządzenia decyduje szereg różnorodnych czynników. Na przykład w pralkach liczy się wydajność silnika, efektywność przeniesienia napędu oraz jakość programów. Natomiast w suszarkach i pralko-suszarkach kluczowe znaczenie ma technologia usuwania wilgoci z ubrań. Największe oszczędności oferuje suszenie w niskich temperaturach z zastosowaniem pompy ciepła. Zdecydowanie największe zużycie prądu generują tradycyjne grzałki elektryczne.
Jak producent ustala klasę energetyczną?
Unia Europejska zdecydowała, że producenci mają obowiązek ustalać i podawać klasy energetyczne wszystkich urządzeń elektrycznych, które wprowadzają do sprzedaży. Aby określić klasę energetyczną, należy porównać zużycie energii elektrycznej przez konkretny sprzęt z zapotrzebowaniem energetycznym podobnych urządzeń dostępnych na rynku. Konkretne zasady postępowania i podawania danych określają normy unijne. Dzięki temu masz pewność, że informacje podawane na etykietach energetycznych są poparte obiektywnymi badaniami.
Dlaczego klasa efektywności energetycznej jest ważna?
Klasa energetyczna ułatwia porównywanie produktów AGD/RTV o podobnych parametrach użytkowych i estetycznych. Dzięki niej łatwo ustalisz, ile kilowatogodzin (kWh) zużyje dane urządzenie w ciągu roku (np. lodówka) lub do wykonania określonej liczby cykli pracy (np. pralka czy zmywarka do naczyń na konkretnym programie).
Na podstawie klasy energetycznej ocenisz też samodzielnie, czy opłaca się kupować droższe, lecz zużywające mniej prądu sprzęty AGD, RTV oraz artykuły oświetleniowe. Więcej na temat przeczytasz w artykule: Żarówki energooszczędne – czy warto w nie inwestować?
Co różni dwa niemal identyczne na pierwszy rzut oka urządzenia, które mają różne klasy energetyczne? Jedną z grup produktowych, na których przykładzie łatwo to wyjaśnić, jest sprzęt chłodniczy. Lodówki i zamrażarki do normalnej pracy potrzebują stałego podłączenia do sieci energetycznej. Model w wyższej klasie energetycznej do przechowania tej samej ilości produktów w identycznej temperaturze zużyje rocznie mniej prądu niż urządzenie w niższej klasie. Rozbieżności mogą wynosić od kilkunastu do nawet kilkuset procent w skali roku.
Jeżeli chcesz sprawdzić, ile prądu zużywają poszczególne sprzęty domowe, przeczytaj artykuł: Co zużywa najwięcej prądu w domu?
Czym jest etykieta energetyczna?
Etykieta energetyczna (ang. energy label) jest naklejką lub wydrukiem na opakowaniu produktu, na której znajdują się najważniejsze parametry pracy konkretnego urządzenia. Istotne informacje są tak opracowane i rozmieszczone, aby maksymalnie zwiększyć ich czytelność i łatwość interpretacji. Ten cel udało się osiągnąć dzięki zastosowaniu oznaczeń barwnych i piktogramów.
Unijnymi dyrektywami objęci są też sprzedawcy. Mają obowiązek umieszczać etykiety energetyczne na stoiskach, w widocznym miejscu obok wystawianych urządzeń. Wymóg odnosi się też do handlu w internecie, gdzie etykieta energetyczna ma postać elektroniczną.
Stare i nowe klasy efektywności energetycznej
Przy wyborze sprzętu AGD czy RTV nie spotkasz się już z oznaczeniami A+, A++, A+++. Od 1 marca 2021 r. obowiązują nowe klasy energetyczne, czyli siedmiostopniowa skala etykietowania energetycznego – od A do G. Warto zauważyć, że nie jest to całkowicie nowy system, lecz powrót do zasad stosowanych w pierwszych latach po wprowadzeniu etykiet energetycznych, czyli od 1994 r. Natomiast innowacyjne są zmiany oznaczeń i liczba podawanych parametrów. Dzięki temu nowe etykiety energetyczne są przejrzyste i bardziej czytelne. Konsumenci nie powinni mieć żadnych problemów z ich właściwą interpretacją.
Stare oznaczenia klas energetycznych
Do tej pory większość urządzeń plasowała się w klasie A. Im bardziej energooszczędny był sprzęt, tym więcej plusów producent dołączał do litery A. Oznaczenia B, C, D, E, F, G nie były praktycznie używane. Kupujący zastanawiał się jedynie nad liczbą plusów i ceną produktu. Zabrakło miejsca dla urządzeń efektywniejszych energetycznie.
Wystarczy powiedzieć, że w starej zielonej klasie A mieściło się około 80% urządzeń AGD dostępnych na rynku. Mała czytelność oznaczeń była jednym z najważniejszych powodów, aby opracować projekt nowych etykiet energetycznych.
Nowe oznaczenia klas efektywności energetycznej
Nowe oznaczenia klas energetycznych są zgodne z dyrektywami unijnymi. Pozwalają łatwiej i precyzyjniej porównać energooszczędność danego urządzenia:
- klasa energetyczna A – do jej oznaczenia służy pasek w kolorze ciemnozielonym, klasa zarezerwowana dla urządzeń o najwyższej efektywności energetycznej: początkowo była nieosiągalna dla większości sprzętów domowych, lecz obecnie na rynku dostępne są już w tej kategorii zmywarki, pralki czy lodówki;
- klasa energetyczna B – pasek w kolorze zielonym, przeznaczony dla sprzętu o bardzo wysokiej sprawności energetycznej, którego ciągle jest stosunkowo niewiele w ofercie rynkowej;
- klasa energetyczna C – jasnozielony pasek na etykiecie energetycznej (odpowiednik A+++, czyli najwyższej klasy energetycznej w starej nomenklaturze), widnieje na etykietach energetycznych bardzo dużej grupy urządzeń, które zachowują atrakcyjną relację ceny do jakości i dlatego są optymalnym wyborem dla wielu gospodarstw domowych;
- klasa energetyczna D – żółty pasek, odpowiednik dawnej klasy energetycznej A++, wyróżnia sprzęty domowe, które ciągle jeszcze utrzymują akceptowalny poziom efektywności energetycznej;
- klasa energetyczna E – oznaczona kolorem jasnopomarańczowym, odpowiednik poprzednio stosowanej klasy energetycznej A+, przeznaczony dla urządzeń niezbyt oszczędnych, lecz stosunkowo tanich w zakupie;
- klasa energetyczna F – pasek w kolorze pomarańczowym (w starszej wersji klasa A lub B) widnieje na etykietach energetycznych urządzeń, które mają wysokie zapotrzebowanie na prąd;
- klasa energetyczna G – poprzednio klasa B i C, czerwony kolor paska ostrzega, że masz do czynienia ze sprzętem prądożernym, którego eksploatacja wywiera bardzo negatywny wpływ na środowisko naturalne.
Czy nowe klasy energetyczne wpływają na efektywność energetyczną urządzeń?
Zmiana klas energetycznych pozostaje bez wpływu na efektywność energetyczną urządzeń. Nowy system oznaczeń likwiduje plusy po literce A. Dlatego np. pralka, która w przeszłości była sygnowana jako A+++ to obecnie urządzenie klasy C lub niższej. Jednak ilość zużywanego przez nią prądu pozostaje taka sama.
Jak przydzielane są nowe klasy energetyczne pralek, lodówek czy telewizorów?
Nowe klasy energetyczne telewizorów, suszarek, zamrażarek czy lodówek są nadawane w wyniku szczegółowych badań ich parametrów pracy. Nie istnieje żadna reguła, która sztywno określa zmianę starych oznaczeń na nowe.
Na przykład urządzenia poprzednio oznaczane kolorem ciemnozielonym (najwyższa klasa efektywności energetycznej A+++) mogą obecnie otrzymać równie dobrze pasek w kolorze jasnozielonym (klasa C), żółtym (klasa D) lub nawet jasnopomarańczowym (klasa E). Natomiast niektóre modele urządzeń klasyfikowane poprzednio jako A+ spadają często nawet do klasy G.
Do czego służą nowe klasy energetyczne A i B?
Nowa klasa energetyczna A i B są zarezerwowane dla nowych, wyjątkowo ekonomicznych urządzeń, które mogą dopiero powstać. Należy pamiętać, że w niektórych grupach urządzeń, które są z natury bardzo energochłonne, dwie najwyższe kategorie mogą pozostać niewykorzystane.
O wysokości rachunków za prąd decyduje nie tylko klasa energetyczna sprzętu AGD, RTV czy IT. Jeżeli chcesz zacząć oszczędzać prąd, przeczytaj artykuł, w którym zastanawiamy się, Czy masz wpływ na zużycie prądu w domu jednorodzinnym?
Jak zmieniła się nowa etykieta energetyczna?
Na nowej etykiecie efektywności energetycznej pojawiło się wiele nowych elementów:
- nowe oznaczenia efektywności energetycznej – na skali od A do G, bez konieczności stosowania plusów;
- nowe piktogramy – oznaczają m.in. poziom hałasu, zużycie wody, pojemność urządzenia, zużycie energii na określoną liczbę cykli pracy;
- kody QR – umożliwiają łatwy dostęp do internetowej karty produktu za pośrednictwem aplikacji mobilnych;
- skala klas hałasu – do oznaczania poziomu emisji dźwięku służą litery (A, B, C, D) oraz wartości podawane w decybelach.
Jaki był cel przeskalowania systemu klasyfikacji energetycznej?
Unia Europejska wprowadziła nowe klasy energetyczne, aby zmotywować producentów sprzętu AGD/ RTV do poszukiwań lepszych, bardziej ekologicznych rozwiązań i technologii. Przynoszą one oszczędności użytkownikom i zmniejszają negatywne oddziaływanie na środowisko naturalne.
Ponadto nowe etykiety energetyczne ułatwiają podejmowanie trafnych decyzji zakupowych. Dzięki intuicyjnym ikonom i klarownym oznaczeniom łatwiej zrozumiesz, jakie znaczenia mają nowe klasy energetyczne lodówek, pralek, zamrażarek, suszarek i zmywarek do naczyń, a także telewizorów i monitorów.
Kolejnym istotnym celem przeskalowania była mobilizacja producentów, którzy zostali zobowiązani do rejestrowania urządzeń (etykiety wraz ze szczegółową dokumentacją techniczną) w bazie EPREL, czyli Europejskiego Rejestru Etykiet Energetycznych. Wszystko po to, aby kwestie związane z energochłonnością sprzętu RTV/ AGD były jak najłatwiejsze do zweryfikowania dla konsumentów oraz instytucji kontrolnych.
Nowe klasy energetyczne AGD/ RTV ułatwiają oszczędzanie
Jak łatwo zauważyć, klasy energetyczne eksploatowanych urządzeń wpływają bezpośrednio na budżet Twojego gospodarstwa domowego. Korzystanie z energooszczędnego sprzętu przynosi realne benefity dla Twojego portfela i środowiska naturalnego.
Wiedza na temat klas energetycznych urządzeń domowych jest niezbędna przy optymalizacji wydatków na prąd. Przydatne wskazówki na ten temat znajdziesz w naszym e-booku O oszczędzaniu na co dzień. Sprawdź, jak skutecznie ograniczyć zużycie energii bez obniżania komfortu życia!
Nowe klasy i etykiety energetyczne skutecznie wspierają świadome wybory konsumenckie. Nie musisz być specjalistą, aby poprawnie odczytać nową etykietę energetyczną. Wybierasz świadomie nowoczesne, energooszczędne sprzęty do Twojego gospodarstwa domowego. Dzięki temu oszczędzasz na rachunkach za prąd. Jednocześnie przyczyniasz się do ochrony środowiska naturalnego – przyjmujesz postawę odpowiedzialności społecznej.
Źródła:
1 https://www.ure.gov.pl/pl/urzad/informacje-ogolne/aktualnosci/8959,Komisja-Europejska-wprowadzi-nowe-etykiety-energetyczne.html (dostęp: 05.01.2024 r.)
