69 021
Spis treści
Jak obecnie wygląda rozliczenie fotowoltaiki?
Zgodnie z aktualnymi zapisami ustawy o odnawialnych źródłach energii (OZE) do 2037 roku rozliczenie fotowoltaiki będzie odbywało się w dwóch systemach: net-metering i net-billing. Wynika to stąd, że prosumenci, którzy rozliczają się w modelu upustów, mogą z niego korzystać jeszcze przez 15 lat (licząc od 2022 r.).
Czym różni się net-metering od net-billing?
Net-metering i net-billing to zdecydowanie odmienne metody rozliczania energii produkowanej w instalacjach słonecznych. W obu przypadkach nadwyżki energii z fotowoltaiki trafiają do sieci elektroenergetycznej, lecz na tym podobieństwa się kończą. W pierwszym wymiana odbywa się bezgotówkowo, a w drugim prosument sprzedaje i kupuje energię elektryczną z sieci.
Liczba prosumentów, którzy wytwarzają prąd na potrzeby gospodarstw domowych, dynamicznie rośnie z każdym rokiem. Jeżeli eksploatujesz panele fotowoltaiczne uruchomione przed 1 kwietnia 2022 roku, możesz wybierać zasady rozliczania. Od Ciebie zależy, czy pozostaniesz przy systemie net-metering, czy wybierzesz nowe zasady rozliczania fotowoltaiki, czyli net-billing.
Natomiast właściciel instalacji, która rozpoczęła produkcję prądu ze słońca po 31 marca 2022 r., obligatoryjnie wchodzi do systemu net-billing. Poniżej szczegółowo omawiamy rozliczenie energii pochodzącej z instalacji fotowoltaicznej w obu modelach.
O statusie producenta prądu w instalacji PV przeczytaj w artykule: Kim jest prosument?
Pobierz poradnik i rozwiej wątpliwości dotyczące fotowoltaiki oraz systemu rozliczeń energii produkowanej przez panele fotowoltaiczne.
System opustów – bezgotówkowe rozliczanie fotowoltaiki
Pierwszym sposobem na rozliczanie fotowoltaiki jest system opustów (net-metering). Polega na bilansowym rozliczaniu zużycia energii wyprodukowanej w mikroinstalacji. Kluczową cechą systemu net-metering jest brak możliwości sprzedaży energii generowanej w instalacji PV. Mówiąc wprost: na energii produkowanej przez instalację nie możesz zarabiać. Twoje korzyści to oszczędności na rachunkach za prąd.
Aby rozpocząć obrót energią, konieczne jest zgłoszenie instalacji fotowoltaicznej. Umowa zawarta z zakładem energetycznym stanowi podstawę rozliczenia fotowoltaiki. Nadwyżka energii wyprodukowanej przez instalację trafia do sieci, skąd prosument może ją w razie potrzeby odebrać.
Rozliczenie energii z fotowoltaiki w systemie opustów odbywa się bezgotówkowo. Nadwyżki produkcji, czyli część prądu, której urządzenia nie wykorzystają na bieżąco, trafia do sieci energetycznej. Energia wprowadzona i pobrana z sieci jest bilansowana w cyklu rocznym.
Ile mam czasu na wykorzystanie energii zmagazynowanej w sieci (net-metering)?
Sieć energetyczna zapewnia magazynowanie energii w okresach, gdy powstają nadwyżki produkcji. Energia z magazynu jest dostępna na bieżąco w ciągu 12 miesięcy od wprowadzenia prądu do sieci i zakończenia okresu rozliczeniowego. Co dzieje się z energią, która nie zostanie wykorzystana w ciągu roku? Niestety, przepada – nie możesz jej wykorzystać ani sprzedać.
Dostawca prądu magazynuje Twoją nadwyżkę energii przez 12 miesięcy od dnia odczytu, a dniem odczytu jest data wprowadzenia energii elektrycznej do sieci.
Jak w praktyce działa system opustów?
Czerpanie z odnawialnych źródeł energii wiąże się z trudnością utrzymania stabilności dostaw. Dlatego większość technologii produkcji prądu z OZE, w tym również fotowoltaika, działa najczęściej w modelu on-grid, czyli w ścisłym związku z siecią energetyczną. Jak w praktyce wygląda rozliczenie fotowoltaiki w systemie opustów?
W ciągu dnia, gdy instalacja ma największą wydajność, energii jest zbyt dużo, aby wykorzystać ją na bieżąco. Jeżeli nie masz własnego magazynu energii, nadmiar prądu trafia do sieci elektroenergetycznej. Z kolei wieczorem panele fotowoltaiczne mają bardzo niską wydajność, a po zapadnięciu zmroku przestają produkować prąd. Aby pokryć zapotrzebowanie energetyczne budynku, musisz sięgnąć po energię z sieci publicznej. W podobny sposób wysokość produkcji zmienia się w dni słoneczne i pochmurne oraz w okresie letnim (długie dni, dużo słońca) i zimowym (krótsze dni, mniej naturalnego światła).
Czym jest współczynnik bilansowania?
Do obliczania ilości energii, którą możesz odebrać, służy współczynnik bilansowania. Jest on ściśle związany z nominalną mocą instalacji.
Gdy moc instalacji PV nie przekracza 10 kWp, z sieci energetycznej można bezpłatnie odebrać 80% oddanej energii. Natomiast właściciele instalacji o mocy od 10 kWp do 50 kWp otrzymują z sieci zwrot 70% przekazanych nadwyżek energii.
Oznacza to, że prosumenci mający instalacje do 10 kWp odbierają 0,8 kWh za każdą 1 kWh energii wprowadzonej do sieci. Natomiast w odniesieniu do instalacji o mocy powyżej 10 kWp zakład energetyczny stosuje współczynnik bilansowania 0,7. Za każdą przekazaną kWh otrzymasz w dowolnym momencie 0,7 kWh.
Jakie okresy rozliczania mogę wybrać – który jest najwygodniejszy?
Chcesz zrozumieć, jak działa system rozliczenia energii wyprodukowanej przez instalację fotowoltaiczną? Musisz zdać sobie sprawę, że prosument jest odbiorcą energii, który posiada umowę kompleksową ze sprzedawcą. Jego rozliczenie, w odróżnieniu od standardowego, przebiega jednak w specyficzny sposób, bo część energii produkuje sam.
Dlatego każdy prosument, tak samo, jak wszyscy inni odbiorcy energii, ma prawo wyboru okresu rozliczeniowego (częstotliwości wystawiania faktur). Jedynie klientom z segmentu GD z grupą taryfową G TAURON proponuje na chwilę uruchomienia mikroinstalacji wprowadzenie rozliczenia w cyklach 12-miesięcznych z możliwością zmiany. Dla pozostałych prosumentów przy uruchomieniu zostaje zachowany okres rozliczeniowy z dotychczasowej umowy kompleksowej.
Fotowoltaika w ofercie TAURONA
Masz pytanie związane z fotowoltaiką, na które nie znalazłeś odpowiedzi w powyższym artykule?
Sprawdź szczegóły oferty bądź zamów kontakt z ekspertem TAURONA, który udzieli Ci niezbędnych informacji, a także dobierze instalację fotowoltaiczną dopasowaną do Twojego domu.
Net-billing – nowy system rozliczania fotowoltaiki
Nowy system rozliczeń obowiązuje posiadaczy instalacji PV, które zaczęły produkować prąd od 1 kwietnia 2022 r. Natomiast prosumenci rozliczający się w systemie opustów mogą (lecz nie muszą) wybrać net-billing. Istotą systemu jest odejście od wymiany bezgotówkowej. W net-billingu sprzedajesz nadwyżki energii elektrycznej do sieci i kupujesz prąd w okresach niedoborów.
Kompendium wiedzy na temat rozliczeń prosumentów znajdziesz w artykule: Czym jest net-billing?
Nowelizacja Ustawy OZE: zmiany rozliczenia fotowoltaiki w 2025 r.
W roku 2024 system rozliczeń dla prosumentów w Polsce przeszedł znaczące zmiany, które miały na celu zwiększenie opłacalności inwestycji w mikroinstalacje prosumenckie i promowanie technologii magazynowania energii. Zmiany te dotyczyły głównie systemu net-billing i wpłynęły na sposób wyliczania wartości energii elektrycznej oddawanej do sieci przez prosumentów. Ma się to przełożyć na zmniejszenie konieczności zakupu energii elektrycznej od sprzedawcy, a tym samym na obniżenie rachunków za prąd.
Lipiec 2024: wprowadzenie cen godzinowych (RCE)
Od 1 lipca 2024 roku weszły w życie nowe zasady rozliczania prosumentów objętych systemem net-billing. Wartość energii elektrycznej wprowadzonej do sieci elektroenergetycznej przez prosumenta energii odnawialnej była wyliczana w oparciu o rynkową cenę energii elektrycznej (RCE), co oznaczało rozliczenia godzinowe.
Grudzień 2024: powrót do średnich cen miesięcznych (RCEm)
Nowelizacja ustawy o OZE z dnia 27 listopada 2024 r. wprowadziła możliwość powrotu do systemu rozliczeń opartego na średniej miesięcznej cenie energii elektrycznej (RCEm) dla prosumentów, którzy rozpoczęli wytwarzanie energii przed 1 lipca 2024 roku. Ten mechanizm miał chronić ich przed niższymi godzinowymi cenami za energię elektryczną wprowadzaną do sieci.
Możliwość wyboru systemu rozliczeń
Prosumenci, będący na miesięcznych cenach RCEm, mają jednak możliwość pozostania przy rozliczeniach w oparciu o rynkową godzinową cenę energii elektrycznej (RCE), składając odpowiednie oświadczenie do swojego sprzedawcy energii elektrycznej. Dodatkowo, nowelizacja przewidywała zwiększenie wartości depozytu prosumenckiego dotyczącego danego miesiąca kalendarzowego o współczynnik korekcyjny 1,23. W ten sposób wartość depozytu prosumenckiego w net-billingu będzie wyższa, co powinno się przełożyć na obniżenie rachunków za energię pobieraną z sieci.
Korzyści dla prosumentów rozliczających się po cenie RCE
- Wyższy zwrot niewykorzystanych środków – możliwość uzyskania 30% zwrotu niewykorzystanych środków za energię wprowadzoną do sieci w okresie kolejnych 12 miesięcy.
- Większa opłacalność inwestycji – zmiany w systemie rozliczeń net-billing mają na celu zwiększenie opłacalności inwestycji w mikroinstalacje prosumenckie.
- Rozwój magazynowania energii – zachęta do akumulowania nadwyżek energii generowanej w godzinach o największym nasłonecznieniu i jej wykorzystania w godzinach zwiększonego zapotrzebowania.
Czym jest autokonsumpcja energii elektrycznej i dlaczego jest tak ważna?
Autokonsumpcja to ilość energii z instalacji PV, którą zużywasz na bieżąco. Wskaźnik autokonsumpcji musisz uwzględnić na etapie planowania inwestycji. Dzięki temu określisz optymalną moc Twojej instalacji. Im wyższa autokonsumpcja, tym większe oszczędności na rachunkach za prąd. Aby zwiększyć współczynnik autokonsumpcji, musisz odpowiednio gospodarować swoim zużyciem prądu – zużywać go wtedy, gdy instalacja produkuje najwięcej prądu. Inną, bardziej kosztowną metodą, będzie zakup magazynu energii. Odpowiednio pojemny akumulator pozwala ograniczyć ilość prądu odprowadzanego do sieci.
Szczegółowe informacje na temat zarządzania zużyciem prądu z paneli słonecznych znajdziesz w artykule: Fotowoltaika: autokonsumpcja – jak ją zwiększyć?
Nie musisz samodzielnie obliczać ilości wyprodukowanej energii z fotowoltaiki
System net-billing i rozliczenia prosumentów zgodnie z modelem opustów działają w pełni automatycznie. Dzięki temu rozliczanie energii z fotowoltaiki jest faktycznie bezproblemowe. Przekazywanie nadwyżek i odbiór zmagazynowanej w sieci energii przebiega całkowicie automatycznie i nie wymaga żadnej ingerencji z Twojej strony.
Niezależnie od tego, jak rozliczasz wyprodukowaną energię, możesz zainwestować w magazyny energii lub korzystać z możliwości oddawania nadwyżek do sieci. Pierwsza opcja jest droższa, lecz pozwala uzyskać większą niezależność energetyczną i zwiększyć autokonsumpcję produkowanego prądu. Z kolei system net-metering przy prawidłowo dobranej instalacji pozwalał na odprowadzenie nadwyżek energii, tak by zbilansować Twoje potrzeby.
Na zakończenie warto podkreślić, że niezależnie od systemu rozliczania, produkcja energii z fotowoltaiki będzie coraz bardziej opłacalna. Realne ceny energii (bez ich „zamrażania”) stale rosną. W tej sytuacji wytwarzanie prądu na własne potrzeby jest jedynym skutecznym sposobem na obniżenie rachunków gospodarstw domowych.
