Utylizacja paneli fotowoltaicznych

 

Kiedy konieczna jest utylizacja fotowoltaiki?

Panele fotowoltaiczne należą do grupy urządzeń elektrycznych o wyjątkowo dużej trwałości. Obecnie oferowane na rynku ogniwa słoneczne wykonane w technologii N-type zachowują wysoką wydajność (na poziomie 90% stanu wyjściowego) przez około 25–30 lat. To możliwe, jeżeli właściwie dbasz o swoje panele. Podstawą jest regularny serwis instalacji.

Jak często należy sprawdzać stan techniczny paneli słonecznych? Czytaj w artykule: Przegląd instalacji fotowoltaicznej – kompendium wiedzy

Utylizacja fotowoltaiki jest też konieczna w przypadku paneli uszkodzonych w transporcie lub zniszczonych na skutek zdarzeń losowych. Poza tym użytkownicy komercyjni wymieniają panele na nowe, aby uzyskać większą wydajność pracy.

Jeżeli chcesz wytwarzać więcej prądu bez modernizacji instalacji, zastosuj wskazówki zebrane w artykule: Jak zwiększyć efektywność paneli fotowoltaicznych?

Niezależnie od powodu, każdy panel fotowoltaiczny wcześniej czy później zakończy pracę. Jak w zgodzie z prawem i bezpiecznie dla środowiska pozbyć się wyeksploatowanych paneli słonecznych?

Jak utylizować panele fotowoltaiczne?

Kupujących dzisiaj panele fotowoltaiczne utylizacja zazwyczaj nie interesuje. Wydaje się tak odległa, że nie warto się nią zajmować. Co jednak w przypadku, gdy panel odmówi posłuszeństwa po okresie gwarancyjnym lub zostanie uszkodzony? Polskie prawo dokładnie określa zasady, na których opiera się utylizacja fotowoltaiki.

Paneli fotowoltaicznych nie można wyrzucić do kontenera razem ze śmieciami komunalnymi. Nie nadają się też do pojemnika ze szkłem, metalem czy tworzywami sztucznymi. Zgodnie z przepisami[i] panele fotowoltaiczne to urządzenia, które należą do grupy sprzętu wielkogabarytowego.

Recykling paneli fotowoltaicznych krok po kroku

Ustawa[ii] wskazuje, że panele fotowoltaiczne powinny być zdemontowane. Nie ma szczegółowych wytycznych odnoszących się wprost do ogniw słonecznych. Dlatego powinny być one traktowane jak każdy inny sprzęt elektroniczny lub elektryczny.

Recykling paneli fotowoltaicznych przebiega w kilku etapach:

• demontaż paneli fotowoltaicznych – w pierwszym etapie oddzielane są wszystkie łatwo demontowalne elementy, w tym kable i skrzynki przyłączeniowe;
• usuwanie elementów z aluminium i szkła – szkło ochronne i aluminiowe ramy paneli fotowoltaicznych są stosunkowo łatwe do odzyskania, przetopienia i ponownego zastosowania: skuteczność recyklingu sięga nawet 90%;
• odzyskiwanie wafli krzemowych – w przypadku elementów odpowiedzialnych bezpośrednio za produkcję prądu ze słońca celem recyklingu jest odzyskanie czystego krzemu, obecnie trwają badania zmierzające do stworzenia technologii przemysłowego recyklingu wafli krzemowych – zaawansowany projekt badawczy realizuje m.in. Politechnika Gdańska;
• utylizacja termiczna odpadów – pozostałe odpady, które nie nadają się do powtórnego wykorzystania, podlegają utylizacji termicznej: są spalane w wysokich temperaturach, co gwarantuje pełną utylizację (w temperaturze 500°C odparowują tworzywa sztuczne, a pozostają metale i szkło).

Panele fotowoltaiczne – utylizacja na koszt właściciela czy producenta?

Utylizacja fotowoltaiki nie ma bilansu zerowego – wartość odzyskanych surowców wtórnych nie pokrywa kosztów przeprowadzenia recyklingu. Kto zapłaci za przetworzenie starych i zniszczonych paneli? Można spotkać się z opinią, że kwestia ta nie jest w polskim prawie dostatecznie wyjaśniona. Jednak ministerstwo aktywów państwowych stoi na stanowisku, że wyjaśnieniem są artykuły 18 i 19 Ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym.

Zapisano w nich, że podmiot, który „wprowadza do obrotu sprzęt przeznaczony dla gospodarstw domowych, jest obowiązany do zorganizowania i sfinansowania odbierania od zbierających zużyty sprzęt oraz przetwarzania zużytego sprzętu pochodzącego z gospodarstw domowych”.

Taką wykładnię potwierdził minister aktywów państwowych w odpowiedzi na interpelację sejmową. Jednocześnie wyraził przekonanie, że „koszty likwidacji instalacji fotowoltaicznych w przyszłości nie będą nadmiernie obciążać ich właścicieli”. Powodem jest rosnąca wartość rynkowa surowców wtórnych, które mogą odzyskać i sprzedać firmy prowadzące recykling paneli fotowoltaicznych.

Oczywiście właściciel fotowoltaiki może samodzielnie dostarczyć panele do wyspecjalizowanej firmy recyklingowej i opłacić usługę. Obecnie jest to wydatek niecałych dwóch złotych za kilogram paneli.

Chcesz wiedzieć, jakie panele wybrać do swojego domu?

Wypełnij formularz, a nasz specjalista przygotuje ofertę dostosowaną do Twoich potrzeb!

Zamów kontakt

Czy w Polsce możliwy jest recykling paneli fotowoltaicznych?

Unijna dyrektywa[iii] jasno określa, że zużyty sprzęt (elektroniczny i elektryczny, czyli także panele fotowoltaiczne) może zostać zutylizowany lub poddany recyklingowi wyłącznie przez wyspecjalizowaną i posiadającą odpowiednie upoważnienia firmę.

Obecnie na terenie Polski działa kilka dużych zakładów utylizacji, które specjalizują się w utylizacji fotowoltaiki. Znajdziesz je bez trudu, w wyszukiwarce internetowej. Niewielka liczba tego typu zakładów wynika z faktu, że masowe zapotrzebowanie na utylizację paneli ciągle jeszcze mamy przed sobą. Wielki boom na fotowoltaikę trwa w Polsce od niespełna dekady. Dlatego masowego demontażu wyeksploatowanych instalacji można spodziewać się dopiero za około 10–15 lat.

---

[i] Ustawa z 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu20150001688.

[ii] Jak wyżej.

[iii] Waste Electrical and Electronic Equipment z 4 lipca 2012 r., https://environment.ec.europa.eu/topics/waste-and-recycling/waste-electrical-and-electronic-equipment-weee_en.